Blijven...? of scheiden...? Hoe maak je deze keuze?

Op het hoogtepunt van onze relatie lijkt het prachtig: samen gaan we verder. We leggen ons vast in huizen en huwelijken, beloven ten overstaan van vrienden en familie om er voor elkaar te zijn in voor- en tegenspoed.

We krijgen kinderen en nemen ons heilig voor om ze een stabiele, veilige basis te bieden. Samen de ‘hobbels van het leven nemen’, dat klinkt vooral erg romantisch.

Maar als de ‘hobbels’ er eenmaal zijn, is het romantische er een beetje af:

• Je partner wordt depressief en staart al maanden op de bank voor zich uit.

• Je zit tot over je oren in de luiers, snottebellen en ouderavonden voor dat leuke grote gezin en voelt je een regelrechte sloof.

• Je komt erachter dat je partner vreemdgaat, of wordt zelf verliefd op die leuke collega.

• Jullie gedachten over geld of opvoeding blijken mijlenver uit elkaar te liggen. Je partner is altijd aan het werk en je ziet hem nauwelijks.

• Of je hebt na zoveel jaar het gevoel dat je met een vreemde leeft.

Voor velen is de vraag dan ook reëel: doe ik mezelf niet vreselijk tekort door bij deze partner te blijven?

De verschoven rol van het huwelijk

In de jaren vijftig en zestig, gaven mensen aan dat ze trouwen waardevol vonden, omdat het hun een stabiele thuishaven gaf, economische zekerheid en de mogelijkheid om een gezin te stichten.

Tegenwoordig geven jongvolwassenen hele andere redenen op: ze verwachten dat het huwelijk een diepe bron van liefde en emotionele voldoening zal zijn. En die verwachtingen, zijn veel lastiger in te lossen.

Is scheiden de enige oplossing? Of….

Het klinkt simpel, dat advies van een vriend of vriendin. “Ga dan scheiden als het niet meer werkt!” Want, door te scheiden ruim je een probleem uit de weg en dan staat de deur naar geluk en groei weer wagenwijd open. Toch?

Echter, is de afgelopen tien jaar duidelijk geworden dat bij elkaar blijven en werken aan jezelf en elkaar, helemaal zo gek nog niet is…

Onderzoek naar verloop ongelukkige huwelijken (van Linda Waite)

Uit haar onderzoek onder duizenden stellen blijkt, dat van de stellen die aangaven ‘ongelukkig getrouwd’ te zijn (ruim 400), een groot deel van deze mensen tóch na verloop van tijd weer in staat was om een plezierige relatie op te bouwen. Deze stellen hadden veelal een flinke crisis in hun huwelijk achter de rug, met heftige problemen als alcoholisme, ontrouw, emotionele verwaarlozing, ruzies, depressie, ziekte en werkproblemen.

Hoe lieten zij dit slagen? Ruwweg kwamen deze 3 manieren naar boven:

1. De ene groep partners besloot actief aan hun problemen te werken: ze gingen in therapie, maakten meer aandacht en tijd voor elkaar vrij en verbeterden de communicatie.

2. Andere stellen zaten gewoon stug de problemen uit. Op den duur werden veel bronnen van conflict en stress bij hun vanzelf minder: de financiën verbeterden, de tropenjaren met de kinderen waren over, en zelfs de pijn van ontrouw vervaagde.

3. Tot slot waren er de relaties of huwelijken waarin de partners afzonderlijk aan hun geluk gingen werken en daardoor samen ook gelukkiger werden. Ze stelden hun verwachtingen bij en zagen de ander niet meer als de enige bron van geluk. Als ze hun diepste gedachten niet bij hun partner kwijt konden, deelden ze die met een goede vriend of vriendin.

"Conflicten nemen in de regel niet af door een scheiding, maar juist toe".

Vooral bij de gescheiden stellen die hun relatie als ‘middelmatig’ beschreven, bleek dat hun eigen welbevinden hard achteruit was gegaan na de breuk. Door uit elkaar te gaan hoopten deze mensen meer uit het leven te halen en van een cijfer 6 of 7 een dikke 9 te maken. Helaas voelden velen, zowel mannen als vrouwen, zich in deze categorie juist een stuk ellendiger nadien.

Natuurlijk levert een relatiebreuk ook wat op: er is minder stress en onvrede.

Besef je echter ook, dat er anderzijds andere/ nieuwe bronnen bijkomen:

het verdelen van de inboedel, de reacties van de kinderen, financiële achteruitgang, gevoelens van rouw, onmacht en spijt, een verhuizing naar een kleinere woning, regelingen wie wanneer de kinderen mag zien, omgang in nieuwe relaties enz.

Dus niet alleen op praktisch of financieel gebied, maar ook op emotioneel vlak knappen we vaak minder op van een scheiding dan we misschien zouden denken of hopen. Gescheiden mensen zijn– zelfs als ze hertrouwen – in hun volgende relatie over het algemeen minder vaak gelukkig en minder gezond dan getrouwde mensen. Conflicten nemen in de regel dan ook niet af door een scheiding, maar soms juist toe, blijkt uit verschillende onderzoeken.

Niet alleen, omdat er in één klap meer onderwerpen zijn om ruzie over te maken na de scheiding, maar óók omdat partners minder hun best doen voor elkaar, nu het gemeenschappelijke doel is veranderd in ‘ieder voor zich’.

‘Als mensen zich instellen op scheiden maken ze zich vaak gevoelloos en zijn ze geneigd om extra negatief over de ander te denken. Dit is in die zin logisch te verklaren. Die zelfbeschermende reactie heb je namelijk nodig om je te kunnen losmaken van je partner. Je kunt niet rustig uit elkaar gaan alsof je van schoenen wisselt. Scheiden is echt vaak heel pijnlijk.’

Hoe evalueer ik onze relatie op een zuivere manier?

Het helpt om te onderzoeken wat nou de wérkelijke reden is, dat maakt dat je je ongelukkig voelt.

• Leer eerlijk en ‘volwassen’ naar jouw aandeel te kijken.

Welke energie breng jij in de relatie in? Als jullie relatie een tuin zou zijn, breng je dan 'vergif' in, of 'vruchtbare mest'? Met andere woorden: wat doe of zeg je te veel, wat juist niet of te weinig? Focus je hierbij op jouw eigen gevoelens, jouw kwetsbaarheden, je eigen gemis, je angsten en behoeften, verlangens enz. en leer dit uitspreken naar je partner. Wijs niet naar die ander als het probleem, ‘door jou voel ik me, dat komt omdat jij…’enz, maar vergroot jouw eigen invloed. Haal de verantwoordelijkheid naar je toe!

• Beoordeel jullie 'gedoe' los van de hele relatie

Het is vaak niet op alle fronten ‘afschuwelijk’, maar op 1 of een aantal deelgebieden. De mate van liefde en vriendschap is niet te meten aan de wijze waarop jullie de relatie praktisch vormgeven, of hoe de sex is. Evalueer de losse gebieden, zodat je daarmee aan de slag kunt en versterk verder wat jullie al zo goed doen!

• Zie de omstandigheden als jullie gezamenlijke ‘vijand’, niet de persoon.

Besef je dat jullie ruzies en gedoe ook een wisselwerking zijn, op de omstandigheden die er al waren. Bijvoorbeeld, als je samen al langere tijd geen tijd en aandacht aan elkaar hebt besteed (waardoor je dus minder verbinding voelt) ongeacht wat de reden is, dan is het logisch dat ‘de relatief kleine’ irritaties je veel harder raken!

Bij een gezin met jonge kinderen, komen veel problemen voort uit de toegenomen druk op beide ouders, niet omdat ze niet (meer) bij elkaar zouden passen of niet meer van elkaar houden. Besef je dat dit soort periodes of situaties van invloed zijn op jouw en je partners veerkracht, jullie humor, jullie tijd en aandacht en jullie gevoeligheid. Kijk daarom nog eens naar jullie situatie: welke omstandigheden staan jullie vermogen tot verbinden in de weg?

• Verlaag je verwachting over ‘de droomrelatie.

Onthoud en accepteer dat het geluksgevoel in een relatie vaak verloopt in golven, in fases. Laat je oordeel over ‘hoe het zou moeten lopen’ los. Iedereen en elke relatie is uniek. Bedenk dat je niet in andersmans voetstappen hoeft te (her)leven, maar dat je vrij bent om het op jouw manier te doen. Blijf kijken naar jullie eigen procs. Hoeveel plezier is er nu, hoeveel perspectief hebben wij voor een gezamenlijke toekomst? Hoe maken we beide factoren sterker? Blijf je verbinden met je partner, al is het moeilijk of pijnlijk. De emotionele afstand die is ontstaan tussen jullie, voelt in deze periode misschien bedreigend, maar hoeft niet te betekenen dat er iets fundamenteel mis is met jullie relatie.

• Ga stap voor stap aan het werk

Het is belangrijk om bij nieuwe manieren, ideëen of plannen niet té veel en té groot te willen. Verwacht niet meteen spetterende seks, diepe intieme romantiek en inspirerende gesprekken. Begin eerst maar eens met het opbouwen van jullie verbondenheid en vriendschap, bijvoorbeeld door 1 uurtje per week 'samentijd' te plannen, en met elkaar te bespreken waar je behoefte aan hebt. ls de genomen stap niet haalbaar in de praktijk? Laat dan niet direct de moed zakken, maar maak het stapje kleiner. Verhoog je intentie om elkaar weer te ontmoeten!

Nu even praktisch: waar kun je nú al mee beginnen?

Bovenstaande laat je nadenken over jullie relatie. Wil je direct, concreet aan de slag met het versterken van jullie verbinding en plezier in de relatie? Lees dan onderstaande tips door en maak er direct actiepunten van!

1. Maak allebei een verwenlijst

Zet hierop dingen die jij leuk en waardevol zou vinden om samen te doen. Kleine, haalbare acties die niet zoveel tijd hoeven te kosten: samen koken, wandelen, fietsen, shoppen, een klus aanpakken, samen een film kijken, in de tuin zitten met de vuurkorf aan, ergens lunchen, of elkaar een massage geven. Laat je partner dan 1 of 2x per week iets kiezen van jouw lijst om samen te doen. En andersom ook niet vergeten natuurlijk.

Het doel is dat je tijd voor elkaar vrij maakt, elkaar weer opnieuw ontmoet in die ongedwongen, gezellige sfeer net als in het begin. Ga weer daten met elkaar! Zomaar wachten op spontaniteit is niet realistisch, je bent gewoon verschillend en allebei druk. Plan dit in en doe bewust iets voor elkaar, maak het belangrijk. Dit is juist liefdevol!

2. Geef elkaar dagelijks 3 complimenten

Geef aandacht aan de fijne, positieve dingen van jouw partner en/of jullie relatie en deel deze dagelijks met elkaar. Tip! Deel deze aan het einde van de dag, bijv. voor het slapen gaan. Op deze manier leer je voor jezelf gedurende die dag extra kijken en opletten, omdat je iets wilt kunnen benoemen in de avond! Maak deze complimenten zo concreet en klein mogelijk! Je traint je hersenen hiermee om meer te richten op de positieve eigenschappen en handelingen van je partner, in plaats van wat er niet goed gaat/ niet is enz..

3. Leer elkaars ‘liefdestaal’ spreken

Op welke manier uit je partner zijn/haar liefde aan jou? Herken je zijn/ haar gedrag als een teken van liefde naar jou? En op welke manier doe jij dit naar je partner? Hoe geef jij extra aandacht/ energie / liefde aan je dierbare? Beseft jouw partner dit? Hoe leren jullie elkaars liefdestaal te spreken?

4. Train je eigen emotionele stabiliteit

Hoe kwetsbaar ben jij? Hoe snel laat jij je raken, afwijzen of van slag brengen? En waarom is dit? Wat doe je/ zeg je dan? Hoe denk jij over jezelf? Leer jezelf beter kennen op dit gebied! Onderzoek waar dit emotionele gedrag (vaak oud en als kind aangeleerd) vandaan komt.

Houd eens een week lang bij, wat jouw gevoelens en emoties zijn in verschillende situaties van jullie relatie. Wanneer schiet jij in de aanval, of verdediging? Reflecteer dan eens: gaat mijn reactie nog écht over deze situatie? Of voel ik mss. ook ‘oud zeer’ van vroeger omhoogkomen, die ik over deze situatie heen gooi? In dat geval heb je een welgemeende 'sorry' te zeggen en je partner uit te leggen, waarom jij zo heftig reageert. Laat deze duidelijk weten, dat jouw reactie niets met hem/ haar te maken heeft. Leer emotioneel stabiel te blijven staan tijdens discussies of frustraties.

5. Bovenstaande lastig...? Gun jezelf een procesbegeleider en laat deze meekijken

Als bij jou alarmbellen gaan rinkelen, of je merkt dat je steeds ongelukkiger of radelozer wordt, of iets mist in de relatie waar jullie samen niet uitkomen, onderneem dan actie! Laat een bekwame, ervaren 'buitenstaander' met jou of jullie meekijken.

Wacht niet tot de relatie vanzelf over 1 jaar, of 5 jaar ineens beter gaat. Je bent soms zo in beslag genomen door je eigen gevoelens dat je niet meer goed ziet wat er zich afspeelt tussen jullie. Praat in dat geval dan eens met een relatiecoach of -therapeut

Een relatiedip is heel normaal. Een crisis trouwens ook!

En of je nu kiest om te blijven of te scheiden, laat het jouw eigen beslissing zijn en probeer deze te maken, vanuit een gevoel van acceptatie en vertrouwen.

Succes!

(bron: Janneke Gieles, Psychologie magazine)